Emniyet katsayısı nedir? Emniyet Katsayısı Nasıl hesaplanır?
Başlangıç olarak emniyet katsayısı nedir ona bakalım. Emniyet katsayısı; bir elemana ya da makineye ait azami dayanabileceği gerilmenin, maruz kalınabilecek maksimum gerilmeye orani olarak tarif edilir.
Başka bir tabirle tarif edecek olursak, bir alet ya da makine tasarlarken kullandığımız mukavemet değerinin elimizde olan malzemenin dayanabileceği maksimum mukavemete oranıdır.
(Makine tasarımında kullanılan mukavemet değeri/ Malzemenin dayanabileceği mukavemet değeri)>1
Emniyet katsayısı "S" ile gösterilmektedir.
Adı üstünde emniyet diyoruz ya. Yani bir nevi durumumuzu sağlama almak için kullanılan bir katsayı. Bu katsayı her zaman 1 den büyük olmalıdır. Çünkü kalite ve dayanıklılık 1 den fazla olduğu sürece artar. 1 den daha az değerlere sahip tasarımlar dayanıksız ve tehlikelidir.Bir örnek vererek açıklayacak olursak maksimum taşıma kapasitesinin 800 kg olduğu bir asansör üretelim. Eğer emniyet katsayısı 1 olursa kullandığımız malzemeyi ve asansör halatını 800 kilograma göre yapıp tasarlarız. Eğer asansöre öğrenci yurtlarında binildiği gibi 12-13 kişi binecek olursak bizim asansörün halatı da bu gerilmeye dayanamaz ve halat kopar. Daha açık bir şekilde anlatacak olursak 12-13 kişi asansöre bindik ve 980 kilogram yük halata etki etti. Tabi emniyet katsayısını da 1 almıştık. 1*800=800. Asansörün halatı bu duruma dayanamadı yani. Eğer emniyet katsayısını 1.3 olarak almış olsaydık tasarımı 1.3*800=1040 kg için yapacaktık. Böylece asansör halatında 800 kg dan fazla olan gerilmeleri tolere edebilecek bir emniyet sistemi oluşacaktı.
Nelerin Emniyet Katsayısı Belirlenir?
Emniyet katsayısı hayatımızla ilintili olarak pek çok yerde kullanılmaktadır. Teleferikleri taşıyan halatlar; köprülerimiz tutan halatlar , oturduğumuz sandalye, lunaparklarda kullanılan pek çok alette emniyet katsayısı kullanılmaktadır. Bu katsayı hesaplanırken en ekstrem durumlar da ele alınmalıdır çünkü insan dediğimizde işin içine risk faktörü girer. Makinelerin çalışma prensibine ve verebileceği zarara göre de emniyet katsayısına dikkat edilmelidir. Günlük yaşamda sıkça kullandığımız asansör gibi mekanizmalarda emniyet katsayısı yüksek bir değer seçilir. İnsan hayatının tehlikeye girmesi söz konusu bir alandır asansörler. Sandalye gibi aletlerde ise bu değer düşük tutulabilir.
Sonuç olarak ; emniyet katsayısı hayatımızda gündelik olarak kullandığımız aletlerde bizleri korumaya vesile bir güvenlik değeridir.Emniyet katsayısının büyük olması dayanıklığı ve güvenilirliği arttırır. Tabi ki bu da beraberinde yüksek maliyeti de getirir
Başlangıç olarak emniyet katsayısı nedir ona bakalım. Emniyet katsayısı; bir elemana ya da makineye ait azami dayanabileceği gerilmenin, maruz kalınabilecek maksimum gerilmeye orani olarak tarif edilir.
Başka bir tabirle tarif edecek olursak, bir alet ya da makine tasarlarken kullandığımız mukavemet değerinin elimizde olan malzemenin dayanabileceği maksimum mukavemete oranıdır.
(Makine tasarımında kullanılan mukavemet değeri/ Malzemenin dayanabileceği mukavemet değeri)>1
Emniyet katsayısı "S" ile gösterilmektedir.
Adı üstünde emniyet diyoruz ya. Yani bir nevi durumumuzu sağlama almak için kullanılan bir katsayı. Bu katsayı her zaman 1 den büyük olmalıdır. Çünkü kalite ve dayanıklılık 1 den fazla olduğu sürece artar. 1 den daha az değerlere sahip tasarımlar dayanıksız ve tehlikelidir.Bir örnek vererek açıklayacak olursak maksimum taşıma kapasitesinin 800 kg olduğu bir asansör üretelim. Eğer emniyet katsayısı 1 olursa kullandığımız malzemeyi ve asansör halatını 800 kilograma göre yapıp tasarlarız. Eğer asansöre öğrenci yurtlarında binildiği gibi 12-13 kişi binecek olursak bizim asansörün halatı da bu gerilmeye dayanamaz ve halat kopar. Daha açık bir şekilde anlatacak olursak 12-13 kişi asansöre bindik ve 980 kilogram yük halata etki etti. Tabi emniyet katsayısını da 1 almıştık. 1*800=800. Asansörün halatı bu duruma dayanamadı yani. Eğer emniyet katsayısını 1.3 olarak almış olsaydık tasarımı 1.3*800=1040 kg için yapacaktık. Böylece asansör halatında 800 kg dan fazla olan gerilmeleri tolere edebilecek bir emniyet sistemi oluşacaktı.
Nelerin Emniyet Katsayısı Belirlenir?
Emniyet katsayısı hayatımızla ilintili olarak pek çok yerde kullanılmaktadır. Teleferikleri taşıyan halatlar; köprülerimiz tutan halatlar , oturduğumuz sandalye, lunaparklarda kullanılan pek çok alette emniyet katsayısı kullanılmaktadır. Bu katsayı hesaplanırken en ekstrem durumlar da ele alınmalıdır çünkü insan dediğimizde işin içine risk faktörü girer. Makinelerin çalışma prensibine ve verebileceği zarara göre de emniyet katsayısına dikkat edilmelidir. Günlük yaşamda sıkça kullandığımız asansör gibi mekanizmalarda emniyet katsayısı yüksek bir değer seçilir. İnsan hayatının tehlikeye girmesi söz konusu bir alandır asansörler. Sandalye gibi aletlerde ise bu değer düşük tutulabilir.
Sonuç olarak ; emniyet katsayısı hayatımızda gündelik olarak kullandığımız aletlerde bizleri korumaya vesile bir güvenlik değeridir.Emniyet katsayısının büyük olması dayanıklığı ve güvenilirliği arttırır. Tabi ki bu da beraberinde yüksek maliyeti de getirir
![[-]](https://www.uni-forum.net/images/collapse.png "[-]")