Üniversitemizin çekirdeğini teşkil eden Mühendislik Fakültesinin orijini 1924 yılında kurulan Maden Mühendislik Mektebi'dir. Bu kurum sırasıyla Maden Meslek ve Başçavuşları Okulu, Maden Teknik Okulu, Mühendislik Mimarlık Akademisi aşamalarından geçerek 2809 Sayılı Kanunla Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğüne bağlanarak Zonguldak Mühendislik Fakültesi adını almış ve 11.07.1992 tarih 21281 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 3837 Sayılı Kanunun 9. Ek Maddesi ile Zonguldak Karaelmas Üniversitesi kurulmuştur. Bu kanunla Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı olan Zonguldak İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çaycuma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi adını alarak Rektörlüğümüze bağlanmıştır. Ayrıca, bu kanunla Rektörlüğümüze bağlı olarak Devrek Fen-Edebiyat Fakültesi, Tıp Fakültesi, Karabük Teknik Eğitim Fakültesi, Bartın Orman Fakültesi, 18.01.1995 tarih 22175 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 95/6413 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla Ereğli Eğitim Fakültesi ile 28.06.2002 tarih 24799 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2002/4306 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi kurulmuştur. 18 Aralık 2005 tarih 9744 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyla Karabük Fen-Edebiyat Fakültesi ve Karabük Mühendislik Fakültesi kurulmuştur. 21.11.2005 tarih ve 2005/9691 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla Çaycuma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Devrek Fen-Edebiyat Fakültesinin adları İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi olarak değiştirilmiştir.
02.11.1996 tarih 22805 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 96/8655 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Karabük Sağlık Yüksekokulu ve Zonguldak Sağlık Yüksekokulu kurulmuş olup Zonguldak Sağlık Yüksekokulu 1997-1998 öğretim yılında eğitim-öğretime başlamıştır. Ayrıca, 12 Ekim 2005 tarih 9466 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyla Deniz İsletmeciliği ve Yönetimi Yüksekokulu kurulmuştur. Yükseköğretim Genel Kurulunun 05.03.2004 tarihli toplantısında alınan kararla da Devlet Konservatuarı kurulmuştur. Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı iken bağlantıları değiştirilerek Rektörlüğe bağlanan Zonguldak Meslek Yüksekokulu, Alaplı Meslek Yüksekokulu, Safranbolu Meslek Yüksekokulu ve daha sonra açılan Bartın Meslek Yüksekokulu, Çaycuma Meslek Yüksekokulu, Devrek Meslek Yüksekokulu, Karabük Meslek Yüksekokulu, Sağlık Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nca yapılan protokolle kurulan Zonguldak Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Bartın Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu ve Karabük Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu mevcut olup bu okullardan Zonguldak Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu eğitim- öğretimini sürdürmektedir. Ayrıca,05.05.2006 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu'nda alınan kararla Gökçebey Mithat-Mehmet Çanakçı Meslek Yüksekokulu kurulmuştur. Diğer taraftan, bu kanunla kurulan Fen Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Sağlık Bilimleri Enstitüsü mevcut olup, master ve doktora öğretimine başlamıştır. 29.05 2007 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 5662 sayılı Kanunla Karabük Üniversitesi kurulmuştur. Bu kanunla Üniversitemiz Karabük Kampüsü'nde faaliyet gösteren Karabük Teknik Eğitim Fakültesi, Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Karabük Fen-Edebiyat Fakültesi, Karabük Mühendislik Fakültesi, Safranbolu Meslek Yüksekokulu, Karabük Meslek Yüksekokulu yeni kurulan Karabük Üniversitesi çatısı altında toplanmıştır. 31.05.2008 tarih 26892 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5765 sayılı Kanunla Bartın Üniversitesi kurulmuş olup, Bartın kampüsünde faaliyet gösteren Bartın Orman Fakültesi, Bartın Meslek Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu ve Bartın Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Bartın Üniversitesi çatısı altında toplanmıştır.
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi’nin ismi 11.04.2012 tarih 28261 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 6287 sayılı Kanunun 18. maddesi uyarınca “Bülent Ecevit Üniversitesi” olarak değiştirilmiştir.23.06.2012 tarih 28332 sayıl Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile Eczacılık Fakültesi ve İlahiyat Fakültesi kurulmuştur. 09 Mart 2015 tarih ve 29290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2015/7311 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ve 2015/7322 sayılı karar ile de Çaycuma Sivil Havacılık Yüksekokulu kurulmuştur. Çaycuma Gıda ve Tarım Meslek Yüksekokulu kurulması teklifi 15/12/2016 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında incelenmiş ve 2547 Sayılı Kanun'un 2880 Sayılı Kanun'la değişik 7/d-2 maddesi uyarınca kurulması uygun görülmüştür. Ayrıca 2016 yılında iki yeni fakülte kurulmuştur. Resmi Gazetede 2016/8562 Karar Sayısıyla yayınlanan yazıyla Mimarlık ve Tasarım Fakültesi ve 016/8555 karar sayısıyla 8 Nisan 2016 tarihinde Ereğli Turizm Fakültesi açıldı. Son olarak da Devrek Adalet Meslek Yüksekokulumuz 30.03.2017 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu tarafından 2547 Sayılı Kanun’un 2880 Sayılı Kanun’la değişik 7/d-2 maddesi uyarınca kurulmuştur.
18 Mayıs 2018 tarih ve 30425 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 7141 sayılı Kanunun 6’ncı maddesiyle bu maddenin başlığında ve birinci fıkrasında yer alan “Bülent Ecevit Üniversitesi” ibareleri “Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi” şeklinde değiştirilmiştir. Batı Karadeniz Bölgesinde etkin bir konumda kurulmuş olan Üniversitemiz, Zonguldak ili ve çevre ilçeleri ile birlikte 14 Fakülte 3 Enstitü 4 Yüksekokul 9 Meslek Yüksekokulu 1 Devlet Konservatuarından oluşan yapısıyla eğitim ve öğretimini sürdürmektedir. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi